Respectvol judo beleven
Respect, een breed concept
Respect is een belangrijk concept, zowel in het dagelijkse leven als in de sport. In het Judo hechten we extra veel belang aan respect aangezien het een sleutelelement voor een veilige Judo-omgeving en omdat het een integraal deel uitmaakt van de Judo-beleving. Onze trainers en coaches zien er dan ook op toe dat onze leerlingen met dit concept leren omgaan, niet alleen op de tatami, maar ook in een bredere context.
Maar wat verstaan we onder respect?
Velen onder ons voelen de betekenis ervan intuïtief aan, maar kunnen het niet exact verwoorden. Zeker voor onze kinderen is dit veelomvattende concept soms moeilijk te vatten. Respect wordt gedefinieerd als het laten blijken van eerbied of ontzag voor iets of iemand omwille van kwaliteiten, prestaties of vaardigheden. Respect gaat over positief denken en positief handelen met betrekking tot jezelf, anderen en je omgeving. Door middel van je woorden en je daden maak je duidelijk dat je begaan bent met welzijn van anderen.
Om het begrijpbaar te maken voor onze jongeren gebruiken we vaak makkelijk verteerbare zinnetjes zoals “Doe niets bij een ander dat je zelf ook niet graag zou hebben”. Met deze regel komen we in het Judo (en het leven) immers al een heel eind. Dit zinnetje dekt al meteen enkele veiligheidsaspecten in het Judo:
- Bij het oefenen van een worp ga je zorgen dat je partner zijn val correct kan maken en zich niet bezeerd.
- Je laat een houdgreep (en later een verwurging of klem) onmiddellijk los als je partner afklopt.
- Je veegt de mat niet aan met een zwakkere of minder ervaren judoka.
- Je respecteert de basisregels van het Judo: “In het Judo doen we elkaar niet met opzet pijn”.
Met deze regel tonen we alvast respect voor de lichamelijke integriteit van de ander. Maar respect tonen gaat veel verder dan dat. Er zijn vele vormen van respect die allen terug te vinden zijn in het Judo:
- Respect voor jezelf: Leer jezelf aanvaarden voor wie je bent, ongeacht wat anderen van je denken. Ook al ben je geen kampioen, toch heb je kwaliteiten en sterktes waar anderen van kunnen leren. Met zelfrespect zorg je mede voor dat mensen jouw ook gaan respecteren. Met zelfrespect zorg je ervoor dat je mensen niet over je laat lopen.
- Respect voor je medemens: Dit houdt in dat je anderen kan toelaten in je leefwereld en hen kan aanvaarden voor wat ze zijn, ongeacht geslacht, seksuele geaardheid, etniciteit, leeftijd, geloofsovertuiging, principes etc. In het Judo is dat net zo: we zijn allemaal hetzelfde en bewandelen dezelfde “zachte weg”. Wees dus niet zoals die Judoka die op de Olympische spelen in Rio de andere geen hand wou geven omwille van zijn afkomst…
- Respect voor je omgeving: Gooi afval in de vuilbak, draag zorg voor infrastructuur, verspil geen water, behandel dieren goed, ... Een Judoka draagt zorg voor zijn omgeving: als we zorg dragen voor de natuur draagt deze zorg voor ons.
- Respect voor iemand anders’ eigendom: dus ook voor kledij in de kleedkamers, infrastructuur van de sportzaal (en materiaal in de cafetaria).
- Respect voor normen en waarden: Respecteer de beleefdheidsregels (groeten in het Judo), respecteer andere meningen (ook al ben je het er niet mee eens), respecteer iemand zijn principes, respecteer de waarden van het Judo (Jita Kyoei), …
- Respect voor de Dojo: met propere voeten op de mat (niet eerst met blote voeten over de vloer), stilte in de Dojo tijdens de lessen, geen afval achterlaten,…
Waarom is dit respect belangrijk?
Het ontbreken van respect leidt onvermijdelijk naar ontevredenheid, onbehagen, wrijvingen en conflictsituaties. Respect is geven en nemen. Als je geen respect toont voor een ander, zal je ook geen respect krijgen van anderen. Binnen het Judo willen we net conflict vermijden door respectvol met elkaar om te gaan. Het “gevecht” in het judo is dan ook een respectvol spel met wel gedefinieerde grenzen en met wederzijdse instemming.
Onderling respect tussen Judoka’s is van cruciaal belang. Judo kan een gevaarlijke sport zijn, zonder onderling respect is Judo een dodelijk wapen. Het is net dankzij de diepgaande focus op respect en levenswaarden dat Judo geëvolueerd is van een krijgskunst in een veilige Olympische discipline waarin de ontwikkeling van de mens centraal staat.
Als trainers en coaches vestigen we regelmatig de aandacht op het respectvol omgaan met elkaar en treden we streng op tegen elke vorm van grensoverschrijdend gedrag omdat binnen onze judo-familie er geen plaats is voor onrespectvol gedrag en de onnodige conflicten dit met zich meebrengt. Het is dan ook onze hoop dat al onze leden af en toe eens bezinnen over de aard en noodzaak van alle verschillende vormen van respect. Aldoende trachten we via onze leden de waarden van het Judo uit te dragen naar de wereld zodat we samen een betere wereld kunnen scheppen voor iedereen, zoals Jigoro Kano het voor ogen had: Jita Kyoei.